Τι είναι ο βλαισός μεγάλος δάκτυλος ή κότσι;
Πρόκειται για την πιο συχνή παραμόρφωση του άκρου πόδα, κατά την οποία το μεγάλο δάκτυλο αποκλίνει προς τα έξω και στρίβει γύρω από τον άξονά του, ενώ η κεφαλή του 1ου μεταταρσίου προβάλει προς τα έσω (κότσι) με αποτέλεσμα την προστριβή του στο υπόδημα. Η πάθηση είναι συχνότερη στις γυναίκες. Υπάρχει κληρονομική προδιάθεση, ενώ επιβαρυντικό παράγοντα αποτελούν τα στενά στο μπροστινό μέρος παπούτσια με ψηλό τακούνι, που αναγκάζουν το μεγάλο δάκτυλο να γωνιωθεί προς το 2ο δάκτυλο.
Ποια τα συμπτώματα της πάθησης αυτής;
Υπάρχει εμφανής παραμόρφωση του άκρου ποδός και ήπιος πόνος. Ωστόσο, η ένταση του πόνου δεν είναι πάντα ανάλογη της παραμόρφωσης. Στην περιοχή του εξογκώματος στην πλάγια επιφάνεια του άκρου ποδός στο μεγάλο δάκτυλο, δημιουργούνται τριβές κατά την επαφή με το υπόδημα, με αποτέλεσμα να προκαλείται επώδυνος ερεθισμός της περιοχής.
Εάν το μεγάλο δάκτυλο παρεκκλίνει συνεχώς, μπορεί να βρεθεί κάτω από το διπλανό 2ο δάκτυλο ή να το πιέσει ώστε να πάρει κι αυτό κλίση με τη σειρά του, με αποτέλεσμα να συμβεί μεγαλύτερη παραμόρφωση. Πόνοι μπορεί επίσης να εμφανιστούν στην πρόσθια επιφάνεια του πέλματος, κάτω από τις κεφαλές των μεταταρσίων, λόγω της απουσίας επαφής του μεγάλου δακτύλου με το έδαφος κατά τη βάδιση.
Πως γίνεται η διάγνωση του;
Η διάγνωση γίνεται πάντα από εξειδικευμένο ορθοπεδικό μετά από μια καλή και λεπτομερή κλινική εξέταση. Στη συνέχεια, ο γιατρός θα παραπέμψει τον ασθενή σε ακτινογραφικό έλεγχο.
Πώς αντιμετωπίζεται και πότε επιλέγουμε τη χειρουργική επέμβαση;
Δυστυχώς ο βλαισός μεγάλος δάκτυλος διορθώνεται ΜΟΝΟ με χειρουργική επέμβαση. Η συντηρητική θεραπεία δεν μπορεί να αντιστρέψει την εξέλιξη της νόσου και να εξαφανίσει το κότσι, αλλά μπορεί να διακόψει περαιτέρω εξέλιξη. Περιλαμβάνει μαλακά και φαρδιά υποδήματα που να μην πιέζουν το πόδι, καθώς και χρήση διαχωριστικών σιλικόνης ανάμεσα στο πρώτο και το δεύτερο δάκτυλο. Ειδικά ορθωτικά πέλματα αποφορτίζουν το κάτω μέρος του ποδιού και μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τα συμπτώματα.
Η απόφαση για επέμβαση εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων (πόνος, αδυναμία υπόδησης και βάδισης), από την ηλικία, τη γενική κατάσταση, τις προσδοκίες του ασθενούς και τέλος από την αποτυχία συντηρητικών τρόπων αντιμετώπισης. Ο σκοπός της επέμβασης είναι η διόρθωση της παραμόρφωσης, κάτι που επιτυγχάνεται μόνο με διορθωτικές οστεοτομίες, με τις ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές μεθόδους να είναι οι πιο σύγχρονες θεραπείες για το κότσι. Μέχρι σήμερα τα κότσια αντιμετωπίζονταν με μεγάλες και επώδυνες χειρουργικές επεμβάσεις, ο δε μετεγχειρητικός χρόνος αποκατάστασης ήταν πολύ μεγάλος.
Η διαδερμική χειρουργική του βλαισού μεγάλου δακτύλου είναι μια νέα επαναστατική μέθοδος αντιμετώπισης του. Με τη νέα αυτή τεχνική δεν χρειάζεται να γίνει εισαγωγή του ασθενούς στο νοσοκομείο. Η επέμβαση γίνεται μέσω 3 μικρών οπών που δεν ξεπερνούν τα 2-3 χιλιοστά, με τοπική αναισθησία, διαρκεί 20 λεπτά, χωρίς απώλεια αίματος και δεν αφήνει φυσικά μετεγχειρητικές ουλές. Μέσω των οπών αυτών, οδηγούνται μικρά εργαλεία με τα οποία γίνονται οι διορθωτικές οστεοτομίες και οι αφαιρέσεις των εξοστώσεων. Ο ασθενής βαδίζει χωρίς πόνο λίγες ώρες μετά την επέμβαση, χωρίς πατερίτσες, χρησιμοποιώντας ειδικό υπόδημα, το οποίο φοράει για 4 -6 εβδομάδες και μπορεί να επιστρέψει πολύ πιο γρήγορα στις δραστηριότητές του.
Μια προ-απαιτούμενη παράμετρος για την εφαρμογή αυτής της τεχνικής είναι ότι πρέπει να γίνεται ΜΟΝΟ από εξειδικευμένους χειρουργούς στη διαδερμική χειρουργική του άκρου ποδός και καλά εξοικειωμένους με αυτή την χειρουργική τεχνική.
Χρειάζεται νοσηλεία για την επέμβαση αυτή;
Ο ασθενής παίρνει εξιτήριο την ίδια ημέρα και δεν χρειάζεται να παραμείνει στο νοσοκομείο για νοσηλεία. Η αναισθησία είναι πάντα τοπική (block), δεν χρειάζεται δηλαδή ο ασθενής να πάρει γενική ή ραχιαία αναισθησία.
Το ποσοστό επιπλοκών της επέμβασης αυτής είναι κάτω από 1%, όταν αυτή διενεργείται από ειδικά εκπαιδευμένους ορθοπαιδικούς χειρουργούς στη διαδερμική χειρουργική του άκρου ποδός. Η παραμόρφωση δεν υποτροπιάζει εφόσον γίνει σωστή επιλογή και εκτέλεση της χειρουργικής τεχνικής.